پرورش خیار گلخانه ای

پرورش خیار گلخانه ای

فصل اول
كاشت
کاشت
۱-۲ آماده کردن بستر گلخانه
بعد از احداث گلخانه ما بايد خاک گلخانه را جهت کشت نيز آماده و خاک ورزي کنيم چون گلخانه ما از نوع تک واحدي است از تراکتور بزرگ نمي توانيم عمل آماده سازي بستر گلخانه را انجام دهيم به همين منظور از تراکتور باغي ( کمر شکن ) نيز استفاده مي کنيم چون اين تراکتور کوچک بوده و با آن مي توانيم در داخل گلخانه را راحتي عبور و مرور کنيم و کار خاک ورزي
را به راحتي انجام دهيم تراکتور کمرشکن ۲۵ تا ۳۰ اسب بخار قدرت دارد و داراي دنده سبک و سنگيني در شرايط هر نوع کاري را دارد اين تراکتور در پشت همانند تراکتور هاي ديگر داراي بازوهاي اتصال گاو آهن به تراکتور مي باشد .
که به دو بازو در کنار و يک بازو در وسط تراکتور نيز به صورت سوار و گاو آهن به آن متصل مي شود و عمل خاک ورزي را انجام مي دهد اين نوع گاو آهن به راحتي و در داخل گلخانه مي تواند مانور دهد و کل گلخانه را خاک ورزي کند در پشت اين نوع تراکتور هر نوع وسيله خاک ورزي را مي توان وصل کرد و با آن کار کرد و بيشتر گلخانه داران براي عمل خاک ورزي از اين نوع تراکتور استفاده مي کنند زيرا تراکتور هاي ديگر نمي توانند عمل خاک ورزي را در داخل گلخانه به خوبي انجام دهند به علت بزرگ بودن تراکتور و وسايل خاک ورزي متصل به آن
۲-۲ آماده کردن بستر خاک
بستر خاک :
خاک مورد استفاده در گلخانه هاي کشا خيار بايستي داراي بافت سبک sandy laom بوده و از نفوذ پذيري خوبي برخوردار باشد اين نوع خاک هر چه از نظر داشتن هوموس تقويت کرد کاشت خيار در آن داراي عملکرد بهتر خواهد بود .تقويت خاک هاي سبک را مي توان با کودهاي حيواني تأمين نمود اگر خاک قابل استفاده کمي سنگين باشد مي توان با استفاده از مقداري شن شسته عاري از املاح آهک و گچ به همراه کمپوست به طوري که از نظر مصرف ميزان مورد نياز جنبه اقتصادي داشته باشد آن را اصلاح نمود .
زيبا ترين گل جهان در مزرعه بهارستان
همنين در صورت نفوذ پذيري کم آب يا زه دار بودن خاک مي توان از لوله هاي مشبک پلي اتيلن و نصب در زير پشته هاي خاک نيز استفاده نمود اين روش مي تواند زهکشي لازم را براي خاک تأمين نمايد خاک هاي نسبتاً سنگين با خاکهايي که داراي نمک زياد باشد اصلاً مناسب نمي باشد زيرا تهويه آبشويي و ضد عفوني اينگونه خاک ها بسيار مشکل مي باشد و مطمئناً به رشد ريشه نيز صدمه مي زند .
تجربه خيار کاري در خاکهاي سبک بياباني ( سرخه) که املاح آهکي و گچي در حداقل باشد و درصد شن آن بيش از ۵۰٪ باشد نشان داده است اينگونه خاک ها بهترين بستر هايي بوده و در آن محلول خوبي توليد شده است .
در انتخاب بستر هاي خاکي چنانچه بستر زيرين بيش از عمق ۲۵ سانتي متر آنها سخت و غيرقابل نفوذ باشد بايستي با استفاده از زير شکن هاي مناسب اين لايه شکسته شود و يا از کاشت خيار صرف نظر نمود .
PHمناسب بستر خاک ۵/۶ الي ۵/۷ و EC کمتر از ۳۰۰۰ ميکروموز بر سانتي متر مي باشد .
۳-۲ تهيه زمين :
عمده ترين هدف آماده سازي زمين فراهم نمودن شرايط مطلوب محيطي براي رشد گياه است با اين وجود مي توان تعريف فوق را به تفصيل شرح نمودکه موارد قابل ذکر عبارتند از :
فراهم نمودن بستر مناسب براي کاشت و رشد گياه
ايجاد زمينه مناسب براي نفوذ سريع آب
نفوذ هوا در خاک
ايجاد شرايط مناسب براي توسعه و نفوذ ريشه در
خاک
از بين بردن زمينه رشد علف هاي هرز
جلوگيري از فرسايش خاک
۱-۳-۲ ماشين هاي خاک ورزي به دو دسته تقسيم مي شوند :
ماشين هاي خاک ورزي اوليه
ماشين هاي خاک ورزي ثانويه
ماشين هاي خاک ورزي اوليه :
خاک ورزي اوليه عمليات شديد و نسبتاً عميق ( به طور معمول بيش از ۱۵ سانتي متر ) است و معمولاً سطح خاک پس از خاک ورزي اوليه ناهموار باقي مي ماند مهمترين عمليات خاک ورزي اوليه شخم است لذا براي دستيابي به شخم مناسب به کار گيري ماشين مناسب نيز از اهميت ويژه اي برخوردار است در اين راستا از انواع ماشين هاي خاک ورزي و تهيه زمين استفاده مي شود که مهمترين آنها گاو آهن برگردان دار است .
۲-۳-۲ گاو آهن برگردان دار سوار دو خيشه :
يکي از قديمي ترين سابقه ترين ماشين هاي تهيه زمين است که تا عمق ۱۵ تا ۲۵ را نيز شخم مي زند اين ماشين خاک را بريده و بلند و سپس واژگون مي نمايد و گاو آهن برگردان دار سوار دو خيشه به گاو آهني گفته مي شود که به سه نقطه اتصال تراکتور ( باغي ) وصل شده و به وسيله دستگاه هيدروليک تراکتور از زمين بلند مي شود اين نوع گاو آهن پشت تراکتور بر روي بازو هاي مربوط سوار است .
۳-۳-۲ قسمت هاي مختلف گاو آهن برگردان دار عبارتند از :
عامل خاک ورزي ، شاسي ، منظمات و نقاط اتصال
خيش در گاو آهن برگردان دار عامل خاک ورزي است کع عمل بريدن ، شکستن و برگرداندن خاک را انجام مي دهد و تيغه قطعه فولادي است که در پايينترين قسمت عامل خاک ورزي ( خيش ) قرار دارد و وظيفه آن بريدن افقي خاک و هدايت آن به سمت خاک برگردان است
۴-۳- ۲خاک برگردان :
قسمتي از خيش است که در بالاي تيغه نصب مي گردد خاک بريده شده با تيغه به وسيله اين صفحه برگردانده مي شود نقاط اتصال گاو آهن برگردان سوار که به بازوها و پشت تراکتور متصل مي شود و با سيستم هيدروليک تراکتور بالا و پايين و عمق شخم تنظيم مي شود .
۵-۳- ۲ماشين هاي خاک ورزي ثانويه :
از اين ماشين براي تکميل کار گاو آهني و آماده سازي نهايي بستر به کار مي روند عمليات خاک ورزي در اين ماشين ها معمولاً در طبقات سطح خاک صورت مي گيرد .
يکي از ماشين هاي خاک ورزي ثانويه هرس بشقابي است پس از اجراي شخم با گاو آهن معمولاً براي نرم کردن خاک و آماده سازي بستر از هرس بشقابي ( ديسک ) استفاده مي شود در اين نوع ماشين ها بشقابها عامل نرم کردن خاک و عمليات خاک ورزي هستند .
۶-۳-۲ ديسک :
از دو قسمت کلي شاسي و عامل خاک ورزي تشکيل شده است .
۷-۳-۲ شاسي ديسک :
به مجموعه تيرکهايي که از نبشي يا پروفيل به اندازه هاي مختلف ساخته شده اصطلاحاً ( شاسي ديسک ) گويند که از يک سو به تراکتور متصل مي شود و از سوي ديگر عوامل خاک ورزي يعني بشقابها به آن متصل شده است .
۸-۳-۲ بشقابها : عامل خاک ورزي هستند اين عوامل به صورت رديفي روي محور هاي قرار دارند هر رديف عامل خاک ورزي شامل بشقابها ، محور بشقابها ، قرقره هاي واسطه ، ياتاقان ها ، اتصال محور به شاسي و تيغه هاي پاک کننده بشقابهاست .
بشقابها صفحه تو گودي فولادي با ضخامت ۵/۳ تا ۵/۹ ميلي متراست که داراي لبه صاف يا کنگره اي است ديسک سوار سه نقطه اتصال دارند و فاقد چرخ حامل مي باشند .
و از لحاظ تعداد و آريش رديف بشقابها از ديسک افست دور رديف بشقاب استفاده مي شود محور هاي بشقابها با زاويه نسبت به يکديگر روي شاسي نصب شده اند در اين نوع ديسک نيز جهت گودي بشقابهاي هر رديف عکس يکديگر است .
ديسک به وسيله تراکتور کشيده مي شود و حين حرکت ، لبه بشقابها در خاک نفوذ مي کند ضمن پيشروي خاک برش خورده در گودي بشقاب قرار مي گيرد و در اثر چرخش تا حدي بالا آمده مجدداً روي زمين شروع مي کند بدين سان خاک زير و رو شده و به هم مي خورد .
۹-۳-۲ عوامل مؤثر در سرعت و پيشروي مناسب ديسک :
– سرعت خاک و قدرت تراکتور – تيزي لبه بشقابهاي ديسک
– نوع و شرايط خاک – زاويه برش بشقاب
– ميزان گودي بشقاب
بعد از آماده کردن زمين ما با استفاده از نشاء کار نيز مي خواهيم محصول خود را بکاريم براي اين کار از قبل نيز بايد نشاء را نيز آماده کرده باشيم به همين منظور از شاسي خزانه استفاده مي کنيم .
که ساده ترين وسيله نگه داري گياهان حساس به سرما جعبه است چهار گوش يا منحني يا مخروطي به ارتفاع حدود ۵۰ تا ۱۰۰ سانتي متر بدون ته که روي آن را بوسيله پنجره شيشه اي يا پلاستيک پوشانيده ، بدين نحوه گياهان را از اثر زيان بار هواي سرد خارج حفظ مي کند گاهي آن را به ارتفاع حدود ۱ متر از سطح زمين به صورت گلخانه هاي يک طرفه و يا دو طرفه بنا مي نمايند حرارت مورد نياز شاسي ها به وسيله تخمير مواد آلي مانند کودهاي حيواني تازه و برگ خشک شده درختان تأمين مي نمايد اينگونه مواد در اثر پوسيدن حرارت ايجاد نموده که از آن براي گرم کردن بستر بذرهاي کاشته شده که نياز به گرماي زياد دارند استفاده نمود .
و گاهي به وسيله زغال و نفت دو سيستم برقي شاسي را گرم مي نمايم ولي عمده ي حرارت منابع تأمين حرارت شاسي ۱- نور خورشيد ۲- مواد عالي تازه مي باشد .
در اين روش نشا کاري نياز به تنک کار نيست و در مصرف بذر هم صرفه جويي مي گردد ضمن اينکه در روش خزانه کاري بين ۵/۱ تا ۲ ماه رشد گياه جلو افتاده و اصطلاحاً پيش رس مي گويند .
بعد از اينکه نشا ما آماده شد به وسيله نشاکار آن را به زمين منتقل مي کنيم .
۴-۲ نشا کار :
از نظر موزع نشا کار به دو دسته خودکار و نيمه خود کار تقسيم مي شوند و از نظر تأمين نيرو نيز سه نوع نشاکار خود گردان و موتوري و تراکتوري متداول هستند
نشاکار مورد استفاده ما از نوع نيمه خودکار بوده و به صورت تراکتوري مي باشد چون بوسيله تراکتور باغي استفاده مي شود تراکتور باغي ۲۵ تا ۳۰ اسب بخار قدرت دارد از نشا کار نيمه خود کار دو نفره استفاده مي شود .
۱-۴-۲ اجزاء نشاکار
نگه دارنده جعبه نشاء موزع ( وسيله بلند کننده و انتقال دهنده نشا ) شيار باز کني ، خاک دهنده ، مخزن آب و در نوع نيمه خودکار که ما استفاده مي کنيم صندلي براي نشستن کارگر
۲-۴-۲ موزع :
نشا را از جعبه نشا برداشته ، ريشه آنرا در خاک قرار مي دهد و پس از اينکه ريشه نشا ء با خاک پوشيده شد نشاء را رها مي کند
۳-۴-۲ موزع لاستيکي
از دو صفحه مدور لاستيکي تشکيل شده است و حول محوري که از مرکز آنها مي گذرد دوران مي کنند.
اين دو صفحه نسبت به همديگر زاويه دارند و همين امر باعث باز و بسته شدن لبه دو صفحه در حين چرخش مي شود کارگر نشاء ‌( بوته را از قسمت ريشه ) برداشته
و ساقه برگ آن را بين دو صفحه لاسيکي قرار مي دهد نشاء به وسيله اين صفحات تا نزديک زمين حمل مي شود و در آنجا لبه دو صفحه باز شده و نشاء‌در شيار حاصل از شيار باز کن قرار مي گيرد و به وسيله دو چرخ فشار دهنده در خاک محکم مي شود در هر ساعت حدود ۵۰۰ نشاء ( بوته) را در زمين مي کارد .
۴-۴-۲ مخزن آب و دستگاه آبدهي :
دستگاه نشاء کار مجهز به يک مخزن آب همراه با شيلنگ هاي مربوط هستند تا نياز آبي نشاء را در هنگام کاشت برطرف سازد و اين دستگاه در هنگام کاشت نشاء که رطوبت پايين است به کار مي رود براي موفقيت در رشد گياه و نشاء .
خاک دهنده و فشار دهنده خاک دهنده و فشار دهنده
بلافاصله بعد از قرار گرفتن نشاء در خاک ، خاک دهنده از کنار ريشه نشاء عبور مي کند و بر اثر اين کار مقداري خاک در کنار ريشه ريخته و بر روي آن فشرده مي شود .
۵-۴-۲ تنظيمات نشاء کار :
اين دستگاه همانند ساير رديف کار ها بايد براي کار تنظيم شود اين تنظيم ها مشابه رديف کار هاي ديگر است از جمله اين موارد تنظيم فاصله رديف ها است که با جابجايي واحد ها ي کارنده بر روي شاسي قابل تنظيم است ، تنظيم فاصله نشاها در روي رديف به وسيله غير چرخ دندانه هاي مربوط به واحد انتقال حرکت به موزع امکان پذير است و بالاخره تنظيم عمق
کاشت که با جابجايي کاشت تثبيت و يا شيار باز کني در جهت قائم انجام مي گيرد .
۵-۲ زمان کاشت :
معمولاً خيار ازنظر زمان محدوديت کشت ندارد و در صورتي که دما و رطوبت مورد نياز آن تأمين شود در تمام طول سال با تغيير جزئي فواصل رديف ها قابل کشت مي باشد البته علاوه بر تأمين شرايط آ ب و هوايي مورد نياز اقتصادي بودن توليد در زمان برداشت نيز مهم مي باشد همانطور که مي دانيم در بعضي از مواقع سال بالاخص در فصول سرد و اوايل بهاردر اغلب نقاط کشور و بخصوص مناطق سرد محصول خيار به اندازه کافي وجود ندارد و يا از کيفيت بسيار پاييني برخوردار است لذا توليد در اين زمانها نيازمند به گلخانه هايي همراه با سيستم هاي گرمايي مجهز مي باشد طبيعاً هزينه تمام شده را نيز بالا خواهد برد .
هنگام کشت بذر خيار در خزانه بايد فضاي خزانه از رطوبت و گرماي مناسب برخوردار باشد به طوري که در مدت کمي بعد از کاشت بذر دو تا سه برگ لپه مشاهده مي شود در صورتي که دماي خزانه کافي نباشد تنها رشد باکتريها صورت مي گيرد بلکه درصورت تداوم برودت بذرها در خزانه رشد آنها متوقف مي شود دو رشد نمي کنند در هنگام انتقال نشا ء از خزانه به گلخانه فضاي گلخانه نيز بايد از دما و رطوبت کافي براي رشد برخوردار باشد تا در هنگام انتقال با مشکل روبرو نشود
کاشت نشاي خيار به سرعت رشد مي نمايد لذا در هنگام جابه جايي بايد سعي شود که به ريشه آن صدمه وارد نشود و تنش حرارتي نبيند و آفات و بيماري ها به آن
منتقل نگردد بهترين انتقال نشاء به زمين اصلي در هنگام ظهور ۲ تا ۳ برگي خيار است در غير اينصورت موقع نشاء احتمالاً باعث قطع بعضي از ريشه ها و سرانجام خشک شدن آن مي گردد .
۶-۲ کود دهي قبل از کاشت
هم اکنون در بستر هاي خاکي ، گلخانه داران از کود هاي مرغي به ميزان ۵ الي ۱۰ تن در ۱۰۰۰ متر مربع استفاده يمي کنند اگر چه استفاده ازکودهاي حيواني گاوي و يا گوسفندي به ميزان ۳ تا ۴ تن در ۱۰۰۰ متر مربع همراه با کود مرغي کمتر بسيار مناسب تر مي باشد توصيه مي شود کود هاي مذکور قبل از استفاده با ۲ تا ۳ درصد و يا دو برابر آن با سولفات آلومنيوم مخلوط شده و در محلي به مدت يک يا دو ماه با رطوبت مناسب به صورت لپه يا سيلو نگهداري شود سپس استفاده گردد ولي در صورتي که عمل ضد عفوني با استفاده گردد ولي در صورتي که عمل ضد عفوني با استفاده از انرژي خورشيد قرار است انجام شود اين عمل تخمير يا پوسيده شدن کود را به همراه کود اوره و يا سولفات آلومنيوم مي توان به طور مشترک در خاک انجام داد .
ضد عفوني خاک
معمولاً خاک ها ي بستر گلخانه داراي بذر علف هاي هرز ، گياهان انگل جاليز و نماتد ها ، انواع قارچها و با کتريهاي مضري و بعضي آفات مي باشد لذا براي پيشگيري از خسارت اين عوامل به بوته هاي خيار نياز به ضد عفوني بستر خاک حداقل به عمق ۲۵ سانتي متر مي باشد که اين اقدام به روش هاي مختلف قابل انجام است ضد عفوني به وسيله بخار آب بوسيله اشعه خورشيد ،
سموم
در صورت وجود سيستم هاي بخار دهنده در نزديکي گلخانه بخار را مي توان به دو روش وارد خاک گلخانه نمود :
با ورقه هاي نايلوني پس از پوشش سطح خاک و با استفاده از لوله هاي پلي اتيلن مشبک بخار لازم را از سطح خاک تزريق نموده و اين کا را آنقدر ادامه داده تا به صورت آب داغ در عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتي متر ي خاک نفوذ کند در اين روش براي رسيدن دماي خاک به ۸۰ درجه سانتي گراد نياز به بخار دهي به مدت ۲ تا ۶ ساعت مي باشد .
يکي از روش هاي ضد عفوني بخار دهي همراه با هواي گرم با دماي پايين تر مي باشدد به طور کلي ضد عفوني با بخار مخلوط با هواي گرم به جهت دم مصرف هر گونه سمي در خاک بستر بلافاصله پس از ضد عفوني قابل کاشت مي باشد و آثار سوء ناشي از باقيماندن سم در خاک وجود ندارد .
در ضد عفوني با بخار آب تنها و دما نزديک به ۱۰۰ درجه سانتي گراد با آزاد شدن منگنز در خاک اين عنصر به حالت سمي در مي آيد ضمن اينکه باکتري هاي آمونياکي در اين دما نيز باقي مي مانند .
فصل دوم
داشت
داشت
۱-۳ تنظيم شرايط اقليمي
دما يکي از شناخته ترين عوامل آب و هوايي در کشاورزي است که در همه ابعاد توليدات کشاورزي نقش تعيين کننده اي دارد يکي از مشخص هاي مهم در رابطه اي پيچيده آن با نور است معمولاً براي دماهاي بيشتر نيز براي رشد طبيعي بوته نياز است ضمن اينکه رابطه مستقيمي بين نور بيشتر و دماي بيشتر نيز وجود دارد .
خيار گلخانه اي به دماي زيادي احتياج دارد مناسب ترين درجه حرارت روزانه در داخل گلخانه بين ۲۰ تا ۲۵ درجه مي باشد که افزايش دما حداکثر تا ۳۰ الي ۳۲ درجه هم مناسب رشد طبيعي مي باشد ولي بيشتر از آن به تدريج بر رشد طبيعي آن اثر گذاشته و در ايام گرم اواخر بهار و اوايل تابستان که دما ۳۵ درجه سانتي گراد فراتر مي رود و يا به ۴۰ درجه مي رسد .
در صورتي که تهويه لازم صورت نگيرد بتدريج رشد آن متوقف شده و تأثيرات سوء بر توليد آن خواهد گذاشت کاهش دما به کمتر از ۱۸ درجه سانتي گراد نيز رشد طبيعي آنرا کند مي کند به طوري که پايين تر از ۱۰ درجه سانتي گراد رشد سريعاً کند شده و در دماي نزديک به صفر فعاليت بوته ها به کلي متوقف شده و در صورت ادامه بخاطر سرما زدگي بوته ها از بين مي روند معمولاً درجه حرارت گلخانه در شب بايستي ۵ الي ۶ درجه سانتي گراد خنک تر از روز باشد ضمن اينکه کاهش دماي شبانه از حد همان اثرات منفي در روز را خواهد داشت .
۲-۳ نور :
نور خورشيد از جهت پيدايش و تبديل کلروفيل و تشکيل
مواد شيميايي در گياه و تحريک پذيري روي اندام هاي گياه نقش اساسي دارد ضمن اينکه شدت آن نيز اثرات محدود کننده اي خواهند داشت .
افزايش شدت نور اثر محدود کننده اي براي بوته خيار دارد و اگر از حد مورد نياز تجاوز نمايد باعث بسته شدن روزنه هاي برگ و کاهش تعرق مي شود با اين وجود خيار به شدت نور زيادي نياز ندارد و به طور متوسط شدت نور معادل ۱۰۰۰ کافي است .
با توجه به تجارب کشاورزان خيار کار در گلخانه در مناطق گرم از ارديبهشت ماه بعلت اينکه شدت نور زياد و دماي گلخانه افزايش مي يتبد اقدام به پاشيدن رنگهاي مختلف ( ترجيحاً ) آبي روي پوشش گلخانه مي نمايند با اين قدام از شدت اضافي نور کاسته و از افزايش بي رويه دماي حاصل از آن تا حدودي جلوگيري مي نماييم .
از طرفي در زمستان بسياري از توليد کنندگان خيار استفاده از پوشش هاي دو جداره را به کار مي گيرند که باعث کاهش نور ورودي به گلخانه مي شود .
۳-۳ رطوبت
يکي از مهم ترين فاکتور هاي آب و هوايي براي گياه طوبت است که هم از طريق محيط و هم از طريق خاک روي آن اثر ميگذارد . اطلاع داشتن يک گلخانه دار از ميزان رطوبت هوا به وسيله رطوبت سنج و همچنين خاک او را در تصميم گيري عمليات داخل گلخانه کمک بسياري مي کند وجود رطوبت همانطور که براي گياه مفيد است مقدار اضافي آن چه در هوا و چه در خاک مضر مي باشد رطوبت در خاک بعنوان عامل اصلي جذب عناصر توسط گياه
محسوب مي شود .
هر چه ميزان رطوبت خاک کاهش مي يابد نيروي مکش خاک افزايش و جذب آن توسط گياه مشکل تر مي شود تا جايي که گياه در منطقه آبي قرارگرفته و بتدريج روزنه ها بسته مي شود و تعرق کاهش مي يابد و سر انجام فعاليت گياه متوقف مي شود . رطوبت نسبي مورد نياز و ايده آل براي خيار بالاخص در زمان توليد ۷۰ ٪ مي باشد که توسط مرپاش صورت مي گيرد يکي از علل رايج عدم پاسخ دهي کنترل بيولوژيک آفات و بيماري ها در اوايل فصول رشد هنگامي که هواي بيرون گلخانه گرم و خشک مي شود رطوبت بسيار پايين هوي گلخانه مي باشد در شرايط هواي گرم و خشک اضافه کردن درجه رطوبت گلخانه ها در امر خشک سازي آنها نيز مؤثر است بهترين سيستم رطوبت سازي در گلخانه ها آبفشان هايي هستند که به کمک آنها قطرات کوچک آب توليد مي شوند و اين قطرات پيش از شستن بر روي برگ ها تبخير مي شوند .
بايد توجه داشت در صورت ماندن قطرات آب بر روي برگ ها محيط مناسبي براي اسپور زايي عوامل بيماري زا فراهم مي شود سيستم پاش با فشار بالا که داراي سرهاي خروجي به قطر ۱۰ ميکرومتر هستند و سيستم هاي مرپاش Sonic که به کمک هواي فشرده کار مي کنند امروزه براي توليدات قطرات آب براي مرطوب ساختن فضاي گلخانه استفاده مي شوند در واقع اين سيستم ها با تبخير قطرات آب قادر به توليد مر درون گلخانه مي باشند .
همچنين در رطوبت هاي خيلي پايين نيز که در اثر تهويه زياد صورت مي گيرد توليد کاهش خواهد يافت که با استفاده از رطوبت سنج مي توانيم رطوبت محيط را اندازه گيري کنيم که هر وقت رطوبت پايين آمد آن را
بالا و هر وقت بالا رفت آن را پايين بياوريم .
همچنين براي گرفتن رطوبت خاک از تانسيومتر استفاده مي کنيم با استفاده از اين وسيله مي توانيم مقدار رطوبت را نيز اندازه گيري کنيم که به اين صورت که کلاهک تانسيومتر که معمولاً از گچ مي باشد را در داخل خاک کرده و در داخل کلاهک سر تانسيومتر سيمي وصل است که وقتي رطوبت از گچ به اين سيم مي رسد سيم باردار شده و جريان را از خود عبور داده و و به درجه که در بالاي تانسيومتر قرار دارد نيز مي رساند و درجه نيز مقدار رطوبت را نشان مي دهد ما مي توانيم بفهميم که رطوبت خاک چه مقدار است .
۴-۳ دفع علف هاي هرز
براي دفع علف هاي هرز در گلخانه اگر در سطح کوچک باشد از روش دستي اما در سطح وسيع از روش شيميايي عمل مي گردد که نياز به يک دستگاه سم پاش پشتي موتوري با ظرفيت ۱۸ ليتر نياز داريم که اين سم پاش را فرد با خود حمل مي کند و عمل سم پاشي را انجام مي دهد که ين سم پاشي مکانيزم آسان دارد که پمپ سم را از مخزن مي مکد و توسط دمنده اي به بيرون پخش مي کند که به صورت پودر به بيرون پرتاب مي شود .
دفع علف هاي هرز اگر به موقع صورت نگيرد در شرايط گلخانه به قدري رشد خواهند کرد که ممکن است کليه گلخانه را فرابگيرد و بوته هاي خيار در بين علف هاي هرز پنهان شوند و لذا توليد مناسبي به دست نمي آيد لذا نبايد از مضرات وجود علف هاي هرز در گلخانه غافل شد .
۵-۳ نخ قيم براي داربست بوته ها
بوته ها وقتي به ارتفاع حدود ۳۰سانتي متر مي رسند
با رشد ساقه و برگها بتدريج سنگين مي شوند که اگر در اين مرحله به نخ بسته نشوند بر روي زمين مي افتند براي اين منظور از نخ هاي کنفي از طريق سقف و بالاي سر هر بوته طوري نصب و آويزان مي گردند که بتوان ان را يکي دو دور بر اطراف ساقه بوته پيچيده و آنگاه سر نخ را به ميخ چوبي کوچکي به طول تقريبي ۱۰ سانتي متر گره زده و آنگاه ميخ در نزديکي بوته در بستر خاکي محکم فرو برده شود .
روش هاي پيشگيري براي کاهش آفات
نصب ظروف اوي ملاس چغندر قند در بين رديف بوته ها خود باعث جلب غذايي بسياري از آفات و حشرات مي گردد .
آويزان نمودن مقدار زرد رنگ آلوده به مواد شيرين چسبناک و يا نصب نوارهاي زرد رنگ مشابه به صورت افقي تا حدودي باعث جذب مگس سفيد و شته ها مي گردد .
از بين بردن علف هاي هرز چه در گلخانه و چه در بيرون و اطراف گلخانه کمک مؤثري در جلوگيري از انتقال آفات و بيماري ها بداخل گلخانه مي نمايند .
نصب توري هاي مخصوص روي دريچه ها و در بهار گلخانه در کاهش انتقال آفات و بيماري ها بداخل گلخانه بسيار مؤثر است .
مصرف سموم در زمان ۴ الي ۵ برگي
در اين مرحله از ريدميل گرانول ۵ ٪ درصد به ميزان ۴ تا ۵ گرم پاي هر بوته و آبياري پس از آن محافظت يقه بوته از آلودگي به قارچ ها عامل فيتو فتورا مي گردد .
۶-۳ بهداشت در هرس بوته خيار
براي انجام هرس ساقه هاي جانبي و همچنين برگ هاي زرد شده و زائد اضافي توصيه مي گردد از قيچي هاي مخصوص هرس استفاده گردد زيرا هرس بوسيله فشار انگشتان دست به بوته صدمه وارد مي آورد و ممکن است علاوه بر محل هرس نقاط ديگر بوته زخمي شده و موجب تسهيل در آلودگي بوته گردد .
از موارد ديگر بهداشت بوته ها اينکه چنانچه يکي از واحد هاي گلخانه آلوده بر سفيدک هاي دروغي ( سرخي ) باشد کارگرآن گلخانه اگر بخواهد بر ديگر گلخانه هاي سالم ديگر وارد شود بهتر است از روپوش ، لباس و ابزار جداگانه استفاده نمايد .
هدايت بوته ها پس از رسيدن به سقف ( سيم هاي افقي )
وقتي بوته ها از ارتفاع مورد داخل گلخانه حداکثر استفاده طولي را نمودند نوبت به داربست مجدد بوته ها مي رسد داربست نمودن مجدد بوته ها به چندين روش مي باشد که با توجه به فضاي موجود داخل گلخانه و تجربه و علاقه گلخانه داران و نحوه سيم کشي افقي سقف گلخانه متفاوت مي باشد .

۷-۳ کود دهي در مراحل توليد
نياز کودي خيار در مراحل توليد بستگي به نوع خاک و ميزان مواد غذايي موجود در آن دارد بهترين روش کود دادن به خيار اين است که قبل از کاشت به روش صحيح از چند نقطه خاک گلخانه نمونه برداري نمود و از طريق آزمايش خاک عناصر موجود و EC آن مشخص و با توجه به نياز کودي خيار ميزان کود دهي معلوم مي شود .
بديهي است که کود دهي ما به وسيله آبياري در هنگام آبياري کود در آب حل مي شود و در اختيار گياه قرار مي گيرد اگر کود دهي به موقع در اختيار گياه قرار گيرد باعث افزايش مقاومت آن به بعضي از بيماري ها و باعث افزايش محصول مي گردد .
۸-۳ هرس اوليه بوته ها
بوته ها به هنگام رشد و از موقع ۵ الي ۶ برگي علاوه بر ساقه اصلي شروع به ايجاد ساقه هاي فرعي نموده . از هر طرف توسعه پيدا مي کند در اين زمان هرس اوليه بوته ها بتدريج شروع مي شود .
معمولاً هرس اوليه بستگي به زمان کاشت دارد چنانچه کاشت خيار در اوايل زمستان انجام شود ساقه هاي فرعي آن راارتفاع ۴۰ تا ۵۰ سانتي متري هرس مي کنند و براي کاشت در اواسط زمستان ۳۰ تا ۴۰ سانتي متر کاشت و در اواخر زمستان ۲۰ تا ۳۰ سانتي متر از ارتفاع بوته ها کاملاً هرس مي شوند .
۹-۳ هرس ساقه هاي جانبي :
بعد از پايان هرس اوليه روي گره هاي بعدي ساقه هاي جانبي توليد مي گردند که با توجه به نوع واريته يک يا دو گره ساقه جانبي را باقي گذاشته و بقيه آن را هرس مي نمايد در هرس ساقه هاي جانبي توصيه مي گردد براي کشتهاي متراکم که فواصل بوته ها روي رديف کمتر از ۴۰ سانتي متر باشد براي هر ساقه جانبي يک گره باقي گذاشته شود .
۱۰- ۳هدايت بوته ها
بوته هايي که قبلاً از ارتفاع ۳۰ الي ۴۰ سانتي متر بوسيله نخ قيم داربست شده اند به سرعت رشد طولي نموده و براي اتصال مداوم آن به نخ قيم بايد هر چند روزي انتهاي ساقه اصلي را گرفته و خلاف جهت عقربه هاي ساعت به دور نخ قيم پيچيده به طوري که با رشد هر دو تا سه بند از ساقه اصلي يک دور آن را با نخ پيچيده البته اين کار بايستي توام با احتياط صورت
مي گيرد تا ضمن پيچيدن ساقه اصلي به دور نخ ساقه بيش از حد خم شود .
فصل سوم
برداشت
برداشت
۱-۴ چيدن ميوه
چيدن ميوه خيار به جهت اهميت و حساسيت خاص آن بايستي با روش مناسب انجام پذيرد وجود دم بلند خيار به همراه ان علاوه بر اينکه بر خاصيت انبار داري خيار و سلامتي بوته کمک مؤثري مي نمايد براي بازار پسندي و شناخت مشتريان نيز اهميت خاص دارد .
لذا چيدن ميوه با قيچي مخصوص خود به رعايت مسائل مذکور کمک مي نمايد متأسفانه اغلب گلخانه داران چيدن ميوه با قيچي را رعايت ننموده و آن را بين انگشتان شصت و سبابه قرار داده و با چرخاندن ميوه آن را از بوته جدا مي کند مطمئناً اين روش باعث کاهش خاصيت انبار داري و همچنين آسيب رساندن به بوته مي شود ضمن اينکه دم ميوه به آن باقي نمي ماند و يه ساقه بوته باقي مي ماند که احتمال انتقال آلودگي از اين ناحيه به بوته وجود دارد .
در شرايط مطلوب آب و هوايي رشد ميوه ها طوري خواهد بود که در هفته ۲ تا ۳ مرتبه بايستي برداشت شوند چنانچه فاصله زماني برداشت بيش از حد معمول طولاني گردد خيار ها بيش از اندازه بزرگ شده و از حالت بازار پسندي خارج مي شوند در صورتي که اندازه خيار قابل پسند در بازار بين ۱۰ الي ۱۵ سانتي متر مي باشد پس از چيدن خيار بايد دقت کرد که ريختن خيار داخل
سبد و جابجايي با کارتن و با ظرفي به ظرف ديگر را به آرامي انجام داد ضمن اينکه ظرف بايد براي سالم ماندن ميوه ها متناسب باشد .
عدم رعايت اين مسائل باعث ايجاد ضربه و خراش به خيارها شده و قدرت انبار داري و شکل ظاهري و بازار پسندي آنها را از بين مي برد بديهي است بازار پسندي و ميزان قيمت خيار در فروشگاهها بيشتر به صافي و خوشرنگي و درجه بندي خيار بستگي دارد به همين علت توجه در چيدن ميوه و قرار دادن منظم ميوه هاي يک اندازه در کارتن از اهميت خاص برخوردار مي باشد براي درجه بندي بهتر خياري مرغوب و خيار هاي بد شکل به تفکيک برداشت شده و هر کدام در کارتن جدا گانه بسته بندي شوند .
۲-۴ بسته بندي خيار
پس از چيدن ميوه ها و ريختن در سطل پلاستيکي يا سبد هاي مخصوص جمع آوري آنها را به محل بسته بندي که معمولاً محلي سايه و خنک مي باشد آورده و آنگاه اقدام به کارتن گيري خيار براي عرضه به بازار مي شود
انتخاب نوع کارتنها بسته به مسافت بازار فروش ممکن است متفاوت باشد .
کارتن هاي رايج براي بسته بندي معمولاً‌بين ۱۰ الي ۲۰ کيلو گرم ظرفيت دارند . براي کارتن گيري خيار ها توصيه مي گردد ابتدا آنها را بر حسب اندازه و مرغوبيت درجه بندي و سپس به طور طولي و منظم در کارتن و يا جعبه مخصوص جا سازي کرد .
کار تن گيري ميوه بدون درجه بندي از نظر قيمت محصول به شدت مي کاهد آنچه در کارتن گيري خيارها بايستي رعايت گردد حفظ رطوبت و افزايش توان انبار داري آنها مي باشد.
براي اين منظور با استفاده از کاغذ هايي همانند : روزنامه ، خيار هاي داخل کارتن را لفاف کرده به طوري که زير و روي خيار کاملاً پوشيده شود آنگاه ، درب کارتن بسته شود و بعضي براي لفاف از کيسه نايلون استفاده مي کنند در حالت ديگر بعضي توليد کنندگان خيار کل کارتن را داخل کيسه نايلوني قرار داده ، درب آن را چسبانده و يا گره مي زنند .
از جمله مواردي که توليد کنندگان بايد در نظر بگيرند اين موارد شامل کيفيت بالا و از جمله بسته بندي استاندارد خيار مي باشد مثلاً يک روش پيشنهادي تهيه ظروف يکبار مصرف دو تا پنج کيلويي برا بسته بندي هاي کوچک و لفاف کردن خيار ها داخل آنها با کاغذ مخصوص مي باشد البته استفاده از جعبه هاي ۵ تا ۲۰ کيلويي که از نظر حجمي تعداد مشخصي از جعبه هاي ۲ تا ۵ کيلويي را در خود جاي دهد و بسته بندي گردد براي حمل در مسير هاي طولاني مناسب تر است .
همچنين به حداقل رساندن فضاي آزد بين خيار هاي بسته بندي شده و حفظ رطوبت و خشک نگه داشتن آنها تا زمان
زيباترين گل جهان در مزرعه بهارستان
تحويل براي فروش باعث مي شود تا به صورت تازه تري بدست مشتري برسد .
استفاده ار برچسب هايي با طراحي زيبا مشتمل بر شکل و نوع محصول و ويژگيهاي آن ، ثبت آدرس و مشخصات توليد کننده و شرکت هاي توزيع کننده ، کمک شايان توجهي به امر تبليغ و معرفي توليد کننده خواهد نمود .
۳-۴ بازار يابي
يکي از وظايف اساسي گلخانه داران بازار يابي محصولات خود مي باشد لذا براي سود دهي مناسب و موفقيت در فروش محصول بايستي اصولي را در بازار يابي رعايت نماييد در غير اينصورت بدون يک بازار يابي صحيح و مؤثر سود لازم از بابت فروش محصول به دست آنها نخواهد رسيد چه بسا که همان ال توليد با ورشکستگي و خسارت هنگفت مواجه شوند .
مهمترين رکن بازر يابي ترويج و اطلاع رساني براي آشنايي مصرف کنندگان محصول مورد نظر مي باشد . براي اين منظور توليد کنندگاني که توليد قابل ملاحظ اي دارند مي توانند از انواع راههاي برقراري ارتباط و انواع روش هاي تبليغاتي مجاز استفاده کنند. پس از اين مرحله و يا همزمان با شروع اين اقدامات در نظر گرفتن بهترين مکان فروش و يا کانال هاي توزيع مي باشد که در اين خصوص انتخاب صحيح عاملين فروش يا عمده فروشان مطمئن و کار آمد از آن جمله است.
طراحي بسته بندي محصول و همچنين بالا بردن کيفيت و صاف و يک اندازه و خوشرنگ بودن ميوه و از يک واريته
بودن آن ، همه از مواردي است که تأثيرات مثبتي در بازار يابي و بازار پسندي محصول ارائه شده دارد .
يکي از مهمترين عوامل مؤثر در موفقيت بازار يابي و نهايتاً برخورداري از سود مناسب زمان عرضه مي باشد فروش به موقع محصول از نظر اقتصادي در داخل خصوصاًٌ عيد نوروز از نظر قيمت محصول بسيار سود مند است اما در صورتي که صادرات اين محصول بتواند ارز آوري خوبي را نصيب توليد کنندگان کند نقش زمان توليد حذف خواهد شد .
مراحل پاياني توليد
۴-۴ برداشت هاي پاياني خيار
معمولاً برداشت هاي پاياني خيار از کيفيت پايين برخوردار مي باشد لذا جمع آوري و بسته بندي و ارائه به بازار ممکن است ارزش اقتصادي لازم را نداشته باشد بر اين اساس توليد کننده بايد تمهيداتي را براي حفظ در آمد خود از توليد تا آخرين لحظه به کار گيرد کاهش ضايعات محصولات توليدي بالاخص در مراحل پاياني برداشت ، به کار گيري و روش هاي مثل فرآوري خيارهاي برداشت شده به طريقي که به صورت محصول جديدي به بازار عرضه گردد بسيار مناسب مي باشد بدين منظور توليد کنندگان مي توانند با ابزار لازم بهداشتي خيارهاي توليدي را خيلي کوچکتر برداشت نموده و آنها را مطابق با دستور العمل هاي استاندارد غذايي يا خود تبديل به خيار شود نمايند و يا به صنايع غذايي ذيصلاح تحويل نمايند و اين کار را تا آخرين مراحل برداشت خيارچه ها ادامه دهند براين اساس احتمال سود آوري بيشتر نسبت به فروش مستقيم اينگونه خيار ها
براي توليد کنندگان وجود خواهد داشت .

۵-۴ جمع آوري بوته ها

به منظور آماده سازي گلخانه براي اقدامات بعدي لازم است کليه بوته ها همراه با ريشه و تمام زوائد داخل گلخانه که جنبه گياهي داشته جمع آوري و به بيرون از گلخانه منتقل شود

در اينجا باقيمانده نخ هاي قيم موجود در گلخانه نيز بايد جمع آوري شده و چنانچه بخشي از آنها براي يک دوره ديگر توليد قابل استفاده باشد مي توان آنها را با آب جوش در چند دقيقه استريل و سپس خشک نمود و در جاي محفوظي براي کشت بعدي نگهداري کرد درصورتي که نخهاي باقيمانده فرسوده و غير قابل استفاده باشد همراه با بوته ها به بيرون از گلخانه منتقل گردد.

۶-۴ کمپوست بوته هاي جمع آوري شده :

بهترين روش استفاده  مناسب از بوته هاي جمع آوري شده تبديل آنها به کود کمپوست در سطح زمين و يا گودال مي باشد .

براي اين منظور ابتدا مقدار شاخه جهت هوادهي کف گودال گذاشته آنگاه يک لايه به ارتفاع ۵۰ سانتي متر از بوته ها را ريخته و پس از آن تا ۱۰ درصد وزني بوته ها محلول کود گاوي تازه و يا ۲ تا ۳ درصد کود ازته به همراه مقداري خاک مزرعه به آن اضافه کرده  اين کار را متناوباً تا اتمام همه بوته ها مي توان انجام داد و آنگاه روي آنرا با پلاستيک پوشانده و اطراف پلاستيک را زير خاک برده و پس از هر دو هفته يکبار رطوبت آنرا کنترل نمود و در طول مدت تهيه کمپوست ( حدود سه ماه ) يک بار دو بار نيز زير و رو شود در پايان کود مناسب آلي قابل استفاده براي کاشت هر محصول و بالاخص براي بستر گلخانه آماده مي شود با اين کار هم از تمام بوته ها استفاده گرديده است و هم کود آلي مناسب براي پخش در بستر گلخانه فراهم گرديده است .

۷-۴ آب شويي بستر هاي خاکي گلخانه

مطالعات انجام شده نشان داده است که براي رشد ايده آل خيار در بستر خاکي هدايت الکتريکي ( EC ) نبايد بيش از ۳ دي سي سي بر متر باشند . هر چه (EC

پايين تر ۳ باشد شرايط براي رشد بوته و محصول دهي خيار مناسب تر مي باشد درصورتي که يک دوره کاشت انجام شده باشد تعيين ECو بررسي شرايط مناسب بستر ضروري مي باشد زيرا با يک دوره کاشت و طي مدت توليد و با توجه به مصرف انواع و اقسام کود هاي شيميايي و احتمالاً کود هاي مايع و ساير عناصر ريز مغزي EC   خاك مطمئناً در پايان توليد به بيش از ۳ افزايش خواهد يافت .

در اين شرايط بهتر است پس از آزمايش خاک و ملاحظه افزايش EC به بالاتر از ۴ اقدامات لازم براي آبشويي بستر گلخانه فراهم گردد.